مشاوره اخذ گواهینامه تایید صلاحیت شرکتهای بازرسی فنی (مشاوره 17020)

ساکیچی تویودا، پدر انقلاب صنعتی ژاپن و بنیانگذار صنایع تویوتا روش ۵ چرا را ابداع کرد. این روش که در دهه ۱۹۷۰ ابتدا در شرکت تویوتا بکار گرفته شد، اکنون در سراسر جهان برای تحلیل علل ریشه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. ​

روش ۵ چرا یکی از محبوب‌ترین تکنیک‌هایی است که برای انجام تحلیل علل ریشه ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصل و اساس این روش بر بنیان ساده‌ای بنا گذاشته شده است. اصلی که شامل پرسیدن «چرا» برای بارها و بارها است، تا زمانی که مسائل اصلی آشکار شوند. به طور متوسط، پنج «چرا» طول می کشد تا شما به دلیل اصلی بروز مشکل خود برسید، اما دامنه این پرسش آن از یک کسب‌و‌کار به کسب‌و‌کار دیگر و از یک مشکل به مشکل دیگر متفاوت است.

استفان اسپیر در کتاب خود به نام «پیشروی با سرعت بالا: چگونه رهبران بازار برتری عملیاتی را اهرمی برای رقابت می‌سازند» مثال خوبی از فرایند ۵ چرا ارائه می‌دهد:

سناریوی اسپیر در این کتاب از این قرار است: خودرو استارت نمی‌خورد و روشن نمی‌شود.

چرای اول؟

پاسخ: باتری خودرو از کار افتاده است.
چرای دوم؟

پاسخ: دینام ماشین کار نمی‌کند.
چرای سوم؟

پاسخ: تسمهٔ دینام پاره شده است.​
چرای چهارم؟

پاسخ: تسمهٔ دینام بیشتر از عمر مفید خود کار کرده است و به موقع تعویض نشده است. ​
چرای پنجم؟

پاسخ: خودرو طبق برنامه سرویس دوره‌ای توصیه شده نگهداری نشده است. (علت ریشه‌ای بروز مشکل کشف شد)
در این مثال ما می‌توانیم ببینیم که بعد از این پنج سوال، علت ریشه‌ای از کارافتادن باتری وسیله نقلیه فقدان نگهداشت مناسب است. بنابراین، برای پرداختن به این موضوع و کاهش هر گونه مشکل در آینده، همه وسایل نقلیه باید به درستی با توجه به برنامه زمانی خود سرویس‌دهی شوند. ​

روش ۵ چرا با تمرکز بر کاوش عمیق‌ و عمیق‌تر تا زمانی که پاسخ و راه‌حل اصلی آشکار نشوند، کمک می‌کند که راه‌حل‌ها موقتی و سرسری نباشند. همچنین، به یاد داشته باشید، پاسخ نهایی شما باید منجر به نتایج عملی شود. ​

شرکت های بازرسی تایید صلاحیت شده ممکن است با انجام اقداماتی در دوره تایید صلاحیت زمینه تعلیق گواهینامه تایید صلاحیت اخذ شده خود را فراهم آورند، لذا این شرکت ها باید نسب به مواردی که منجر به تعلیق گواهینامه تایید صلاحیت می شود، آگاهی داشته باشند. این موارد در تعهد نامه ابتدایی که مرکز ملی در زمان ثبت درخواست تایید صلاحیت از شرکت های بازرسی دریافت می نماید درج شده است، لذا ممکن است شرکت ها نسبت به مفاد ان تعهد نامه دقت ننموده و ناخواسته زمینه تعلیق گواهینامه خود را برقرار نمایند، لذا پیشنهاد می شود به موارد ذیل به دقت توجه نمایید:

• وقتیکه مرکز در ارزیابی های مراقبتی یا فوق العاده، یک یا چند عدم انطباق را مشاهد کند،
• اگر نهاد ارزیابی انطباق (شرکت بازرسی) تائید صلاحیت شده از انجام ارزیابی مراقبتی توسط مرکز امتناع کنند.
• وقتیکه نهاد ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده شرایط گواهینامه را به طور کامل رعایت نکرده باشد.
• در صورتی که نهاد ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده، گواهی کردن را بر مبنای استانداردهائی که بر آن اساس نهادهای ارزیابی انطباق تائید صلاحیت می شوند مانند استاندارد ایران -ایزو 17065 و 17025و ... انجام دهد،
• عدم پرداخت هزینه های تعیین شده برای فرایند ارزیابی تائید صلاحیت.
  در مواقعی که هزینه های لازم توسط نهاد ارزیابی انطباق ظرف مدت 13 روز از تاریخ اعلام تعرفه صادره پرداخت نشده باشد مرکز اختیار دارد نسبت به تعلیق اقدام کند و این موضوع در صورت دریافت رسید پرداختی به رفع تعلیق عملی میگردد.
• عدم رعایت الزامات استانداردهای تعیین شده مطابق دامنه گواهینامه توسط کارفرمایان نهادهای ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده در صورتیکه تحت کنترل آنان نباشد،
• استفاده نادرست یا ارائه اطلاعات نادرست از گواهینامه یا نماد مرکز که به طور مقتضی و اثر بخش رفع نشده باشد،
• وجود شکایت یا شکایات متعدد از کارفرمایان نهاد بازرسی که به طور موثر تحت رسیدگی و حل و فصل قرار نگرفته باشد.

صدرو گواهینامه بدون اعتبار نهاد تائید صلاحیت (non-accredit) در ارتباط با دامنه شمول تائید صلاحیت شده توسط مرکز

شرکت های بازرسی تایید صلاحیت شده ممکن است با انجام اقداماتی در دوره تایید صلاحیت زمینه ابطال گواهینامه تایید صلاحیت اخذ شده خود را فراهم آورند، لذا این شرکت ها باید نسب به مواردی که منجر به ابطال گواهینامه تایید صلاحیت می شود مطلع باشند. این موارد در تعهد نامه ابتدایی که مرکز ملی در زمان ثبت درخواست تایید صلاحیت از شرکت ها دریافت می نماید درج شده است، لذا ممکن است شرکت ها نسبت به مفاد ان تعهد نامه دقت ننموده و ناخواسته زمینه ابطال گواهینامه خود را برقرار نمایند، لذا پیشنهاد می شود به موارد ذیل به دقت توجه نمایید:

• وقتیکه نهاد ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده (شرکت بازرسی) موجب بد نامی مرکز شده یا مرتکب جرم جنائی شده باشد.
• در صورت اثبات شواهدی از رفتار فریب و تقلب، یا نهاد ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده قصدا اطلاعات نادرست ارائه دهد، یا نهاد ارزیابی انطباق تائید صلاحیت شده تعمدا مقررات تائید صلاحیت را زیر پا گذارد، مرکز باید برای انجام فرایند ابطال تائید صلاحیت اقدام کند.
• عدم رفع تعلیق در خلال مدت تعیین شده،
• موارد موجد تعلیق بایستی طی مهلت تعیین شده به طور اثر بخش رفع شده باشد در صورتیکه اصلاح اثربخش نبوده ویا اقدات اصلاحی انجام نشده یا اقدام اصلاحی در مدت تعیین شده انجام نشده باشد منجر به ابطال خواهد شد.
• عدم رعایت مفاد تعهدنامه با مرکز که علی رغم تذکرات مکرر و یا تعلیق حل و فصل نشده باشد.
• عدم توانایی نهاد ارزیابی انطباق تایید صلاحیت شده به هر دلیل با گزارشات توجیحی لازم که در صورت تعلیق نیز قابل رفع نباشد یا عدم تمایل در اطمینان به انطباق نهادهای گواهی شده آن با استانداردهای قابل اعمال.

بازرسی از راه دور اصطلاحی است که برای اشاره به عملکرد بازرسی با استفاده از فناوری هایی مانند فیلم ویدیویی، در حالی که یک شخص واسطه با دوربین در جهت بازرس حرکت می کند، استفاده می شود. بازرس خارج از محل در یک مکان دور قرار دارد در حالی که واسطه، معمولاً شخصی که در آن کسب و کار یا سایت کار می کند، در محل است. شخص واسطه می تواند هر کسی باشد که آموزش و تایید مناسبی برای انجام این نقش داشته باشد، از جمله مشتری یا کارکنان بازرسی.

بازرسی از راه دور همچنین می‌تواند به بازرسی‌هایی اشاره داشته باشد که بازرس در محل حضور دارد اما به طور مستقیم به شی یا منطقه مورد بازرسی نگاه نمی‌کند، بلکه از طریق استفاده از یک واسطه مانند شخص، ربات یا پهپاد انجام می‌شود. معمولاً در مواقعی استفاده می‌شود که خطرات سلامتی و ایمنی یا سایر شرایط، بازرسی‌های حضوری را توصیه نمی‌کند.

همین اصول در مورد حسابرسی از راه دور نیز اعمال می شود، جایی که اشتراک الکترونیکی اسناد برای بررسی رویه ها، سوابق و سایر اسناد استفاده می شود و دوربین‌ها ممکن است حمل شده یا پوشیده شوند تا دسترسی به مناطق و سوابق مورد نیاز برای تأیید انطباق فراهم شود.

هنگام تصمیم گیری برای ادامه بازرسی از راه دور، بازرس ابتدا در دسترس بودن ابزارهایIT مناسب، ابزار اندازه گیری و سایر تجهیزات تست و ظرفیت آنها را برای اطمینان از سطح مناسب دسترسی به موارد و سوابق مورد نیاز بررسی می کند. او همچنین ماهیت و پیچیدگی بازرسی، توانایی مشتری در استفاده از ابزارهای آنلاین و تمایل او به اشتراک گذاری اطلاعات و اسناد از طریق ابزارهای مجازی را بررسی خواهد کرد.

فعالیت های ارزیابی انطباق بر اساس قضاوت بازرس، بر اساس صلاحیت، بی طرفی و استقلال بازرس است و ادامه خواهد یافت. شایستگی به نوبه خود بر اساس صلاحیت، آموزش و تجربه است. اگرچه جایگزین بازرس نخواهد شد، اما بدون شک فناوری نقش کلیدی ایفا می کند، زیرا هر چه بیشتر به بازرس در جمع آوری داده ها، انجام تجزیه و تحلیل ها و تصمیم گیری صحیح کمک می کند و در عین حال ایمنی و امنیت وی را حفظ می کند، همانطور که در حال حاضر اتفاق می افتد.

فرصت هایی که برای گزینه های بازرسی از راه دور می توان نام برد شامل مواردی که بازرسی حضوری دشوار است (مثلاً در مکان‌های دور و محیط‌های غیرقابل دسترس) یا به طور بالقوه ناامن (مثلاً در فضاهای محدود یا خطرناک). ثانیاً، در صورت تأییدهای ساده (مثلاً هنگامی که اولین بازرسی حضوری انجام شده و بازرسی مجدد مورد نیاز است). در میان مدت، در تمام شرایطی که بازرسی از راه دور کارایی را بهبود می بخشد و در عین حال حداقل از همان سطح اثربخشی اطمینان می یابد.

بازرسی از راه دور در حال حاضر در صنایع و مکان هایی مانند سایت های ساخت و ساز، تاسیسات تولیدی، دارایی ها و تجهیزات دریایی و سایت های مخاطرات زیستی گنجانده شده است، استفاده می شود. استفاده و بهبود سریع و مستمر فناوری‌ها و ابزارهای فناوری اطلاعات (مانند هواپیماهای بدون سرنشین، تبلت‌های دستی و پوشیدنی‌ها) ثابت کرده است که بازرسی از راه دور در صورت اعمال کنترل‌شده و آگاهانه و با رویکرد مبتنی بر ریسک، می‌تواند جایگزین و استفاده از آن افزایش یابد. واسطه ها و بهبود کارایی در حالی که حداقل سطح اثربخشی را تضمین می کند.

خطراتی که می تواند ارزیابی انطباق از راه دور را با مشکل مواجه کند، شامل فناوری‌ها، ابزارها و تجهیزات آزمایشی نامناسب و/یا ناکافی فناوری اطلاعات، توانایی ضعیف در استفاده از آن‌ها، قضاوت و بحث حفاظت از داده ها و سوءتفاهم احتمالی که تکنیک‌ها و ابزارهای جدید جایگزین تکنیک‌های فنی بازرس می‌شوند، می باشند. استفاده از فناوری‌های جدید و تغییرات و نوآوری‌ها، به طور کلی، ناگزیر ریسک ذاتی را افزایش می‌دهد. با این حال، این موضوعات نباید کاربرد آنها را کم کند، زیرا اقدامات موثری در حال حاضر در دسترس است.

به اطلاع می رساند به زودی بانکی از عدم  انطباق های مشاهده شده ناشی از ارزیابی دفاتر مرکزی بیش از 20 شرکت بازرسی که ارزیابی های آن ها از سال 1397 تا کنون به انجام رسیده است، در این سایت منتشر خواهد شد. مزیت دسترسی به فهرست این عدم انطباق ها، بررسی سیستم های مدیریت بازرسی استقرار یافته در شرکت های بازرسی و اشنایی و ردیابی نواقص موجود در مدارک و مستندات تدوین شده در شرکت های بازرسی می باشد. این بانک اطلاعاتی برای مجموعه ها و افراد ذیل بیشترین کاربرد را دارد:

-  شرکت های بازرسی ای که در نوبت ارزیابی های اعطا، تجدید و یا مراقبتی این مرکز قرار دارند و می خواهند با نمونه عدم انطباق های گرفته شده برای سایر شرکت های بازرسی آشنا شوند،

-  مدیران و مسئولین تضمین کیفیت شرکت های بازرسی که می خواهند وضعیت سیستم مدیریت استقرار یافته را با نمونه های واقعی عدم انطباق های مرکز ملی تطبیق داده و بررسی نمایند و سیستم مدیریت را پیش انجام ارزیابی بهبود ببخشند،

- کارشناسان استاندارد در حوزه ارزیابی شرکت های بازرسی که تمایل دارند در تیم های ارزیابی به عنوان مشاهده گر و نهایتا ارزیاب وارد شده و نیاز به اطلاع از نحوه نگارش عدم انطباق ها دارند.

در این زمینه این گروه نسبت به جمع آوری عدم انطباق های اعلام شده به بیش از 20 شرکت بازرسی از سال های 1394 تا کنون اقدام نموده و متقاضیانی که می خواهند با بررسی نمونه عدم انطباق های تیم های ارزیابی مرکز ملی اشنا شده و با بررسی آن ها در سیستم مدیریت استقرار داده شده خود، به نواقص موجود پی ببرند می توانند از طریق لینک ذیل یا استفاده از QR code زیر نسبت به پرداخت هزینه این بانک اطلاعاتی اقدام نموده تا پس از انجام پرداخت فایل مربوطه برای ایشان ایمیل شود.

پرداخت آنلاین       

به کررات شخصا مواجه شده ام با دوستانی که برای پیگیری کارها و فعالیت های مرتبط با اخذ تایید صلاحیت به مرکز ملی تایید صلاحیت مراجعه کرده اند و در پاسخ به سوالات و ابهامات و گله از نحوه اجرای فعالیت های ارزیابی شرکت خود و زمان بر بودن آن و بعضا تصمیات اتخاذ شده، از کارشناسان مرکز ملی عبارت "مگه ما اومدیم دنبالتون؟" رو شنیده اند.

این عبارت یعنی همینی که هست رو باید بپذیرید و مرکز مسئولیتی در قبال رفتار خود با ذینفعان و مراجعه کنندگان که نهاد های ارزیابی انطباق متقاضی تایید صلاحیت از این مرکز است را ندارد.

مرکز ملی به جای شفاف شدن روندهای ارزیابی و تایید صلاحیت خود، تدوین راهنما برای بیان الزامات و خواسته های بیش از الزامات مندرج در معیار ارزیابی،این امکان را برای کارکنان خود فراهم نموده که با نگاه بالا به پایین و رفتارهای یک طرفانه ارباب رعیتی با متقاضیان تایید صلاحیت زمینه دادن همچین پاسخ هایی را فراهم نموده است.

نهادهای ارزیابی انطباق به واسطه الزامات مرتبط با ارائه خدمات بازرسی برای حوزه های استانداردهای اجباری مجبور به مراجعه به تنها نهاد تایید صلاحیت ملی کشور هستند که به واسطه طی فرآیند پر ابهام تایید صلاحیت پس از گذر زمان بسیار طولانی در نهایت به اخذ تایید صلاحیت در حوزه مورد تقاضا نائل شوند. این موضوع هزینه های بالایی را به شرکت های نوپا که در جهت اشتغال زایی و استفاده از توان نیروی انسانی متخصص راه اندازی شده را نیز در پی دارد.

این مرکز باید به دنبال برآورده سازی الزامات استاندارد 17011 برای اجرای فعالیت های ارزیابی انطباق خود باشد و آن دسته از اطلاعات راهنما برای نهای متقاضی تایید صلاحیت را در دسترس قرار دهد مثلا:

- مطابق بند 4-6 استاندارد 17011 با عنوان ایجاد طرح های تایید صلاحیت، این مرکز باید قواعد، فرایندها، مدارک راهنما را مدون ساخته و از آن ها برای فرآیندهای تایید صلاحیت استفاده نماید که در صورت وجود چنین مدارکی و اطلاع رسانی به ذینفعان خود، ابهامات در خصوص فرایند تایید صلاحیت و سلیقه ای برخورد کردن در فعالیت ها به حداقل ممکن خواهد رسید،

- مطابق بند های 6-1-3-3 الی 6-1-3-6 استاندارد 17011 در خصوص آموزش و پایش عملکرد ارزیابان، مرکز باید نیاز های آموزشی ارزیابان را شناسایی نموده و از طریق اجرای یک مکانیزم پایش عملکرد نسبت به بررسی عملکرد ارزیابان حصول اطمینان از صحت اجرای فعالیت ها و برقراری شرایط احراز و شایستگی ایشان نماید، که برای این موضوع با توجه به مشاهدات میدانی، نمی توان شواهدی ارائه نمود. ارزیابان به قدری در ارزیابی های نامسو و سلیقه ای برخورد می نمایند که به نظر می اید هیچ کنترلی بر رفتار ایشان وجود ندارد.

- در جای جای استاندارد 17011 مثلا بند های 7-6-6-ب و 7-7-5 از عبارت "بدون تاخیر بی مورد" و عبارت "به صورت مکتوب" در خصوص ارائه گزارش ارزیابی انجام شده و تصمیم گیری در خصوص پرونده تایید صلاحیت، صحبت به میان اورده است و این یعنی زمان بندی برای ارزیابی شرکت ها به چه میزان اهمیت دارد، لذا کارکنان مرکز و تیم های ارزیابی باید به این موضوع بیش از پیش حساس باشند، نه اینکه شرکتی مثلا از سال 98 ثبت درخواست نموده، و در فرودین 1401 مورد ارزیابی قرار گرفته و تا مرداد 1401 یعنی حدود 5 هنوز تکلیف پرونده ارزیابی مشخص نشده است. یا اینکه سرازیاب ارزیابی را به اتمام رسانده است ومهلت زمانی رفع عدم انطباق ها هم پایان یافته شرکت ارزیابی شده مستندات رفع عدم انطباق را ارائه نموده و سرارزیاب از طریق پیام واتس آپی یک عدم انطباق جدید برای تکمیل شدن پرونده اعلام نموده است؟؟؟ 

سرپرست محترم مرکز ملی تایید صلاحیت طی برگزاری جلسه با کارکنان مرکز، این مرکز را قلب سازمان ملی استاندارد ایران معرفی کرده اند و عنوان داشته اند "رشد و بالندگی سازمان ملی استاندارد از مسیر دقت و سرعت در اعتبار بخشی مرکز خواهد بود" امید است با بررسی عمیق نواقص و موضوعات مرتبط با فرآیند های تایید صلاحیت و اصلاحات ساختاری و تامین منابع مناسب برای این مرکز، اقدامات موثری صورت پذیرد.

سال های سال است که مرکز ملی تایید صلاحیت با عدم در پیش گرفتن مشی ثابتی در ارزیابی ها و عدم ابلاغ صریح قوانین و مقررات مدنظر خود به عنوان الزامات قانونی به صورت عمومی اجازه برخوردهای سلقیه ای و بعضا هزینه زا را به تیم های ارزیابی خود می دهد و از این طریق شرکت های بازرسی متقاضی تایید صلاحیت را با ضررهای بسیار مواجه می سازد. 

 در ارزیابی ها مواردی از قبیل موارد ذکر شده ذیل، محل بحث بین ارزیابی شونده و تیم ارزیاب می باشد که محدود به این ها نمی شود:

- آیا اینکه شرکت بازرسی نتواند تمام وقت بودن تیم فنی معرفی شده را به اثبات برساند، پرونده آن باید مختومه شود و یا اینکه زمان برای تامین نیروی تمام وقت به شرکت داده شود؟ (داشتن کارکنان در اختیار یک زیربند از کل استاندارد می باشد)،

- آیا مدیر عامل می تواند مدیر فنی باشد و عین حال هم بازرسی انجام دهد یا خیر؟

- آیا مدیر تضمین کیفیت می تواند بازرس فنی در یک حوزه تخصصی باشد یا خیر؟

- آیا سرارزیاب پرونده که یک روز هم به عنوان بازرس یا مدیر فنی در حوزه تخصصی بازرسی فعالیت نداشته می تواند الزامات ایمنی بازرسی را با حضور کارشناس فنی متخصص زیر سوال ببرد یا خیر؟

مواردی از این دست به وفور در ارزیابی ها مشاهده شده و تصمیمات سلیقه ای مختلفی نیز در مورد آن ها اخذ شده است.

این مرکز با بکارگیری افرادی فاقد تجربه و صلاحیت در امر ارزیابی و انجام بازرسی شرکت های بازرسی (بکار گرفتن سرارزیاب ها و ارزیابان حوزه آزمایشگاه ها) فقط به صرف تسلط به الزامات و بندهای استاندارد 17020، تیم هایی را برای ارزیابی در نظر می گیرد که این تیم ها اولا در بین خود در خصوص برخی از آیتم های ارزیابی حرفی دوگانه زده و ارزیاب یک نظر در خصوص الزامی در طی فرآیند ارزیابی بیان نموده و سرارزیاب نظری مخالف نظر ارزیاب تعیین شده در تیم دارد و به این ترتیب ارزیابی شونده را با گمراهی مواجه مینماد. بکارگیری سرارزیابان و ارزیابان آزمایشگاهی برای ارزیابی شرکت های بازرسی منجر شده که در برخی موارد سرازیاب پرونده متقاضی ارائه روش ها و مدارکی از ارزیابی شونده است که اصلا ارتباطی با فرایند های شرکت های بازرسی نداشته و مرتبط با فرآیندهای آزمایشگاه ها می باشد (نمونه، سرارزیاب متقاضی ارائه روش تصدیق و صحه گذاری و روش مواد از شرکت بازرسی بوده است)

بارها از طریق همین درگاه به مرکز ملی تایید صلاحیت توصیه شده است تا جلسات کالیبراسیون را برای تیم های ارزیاب در حوزه شرکت های بازرسی برگزار نماید تا نظرات متضاد و خلاف واقع استاندارد، از تیم های ارزیاب اعزامی از سوی مرکز ملی تایید صلاحیت و یا پیمانکارفرعی ایشان سرنزند و به این ترتیب شان مرکز و جایگاه تخصصی آن با تیم های ارزیاب غیر تخصصی زیر سوال نرود.

الیته موارد فوق الذکر در خصوص تمامی تیم های ارزیابی اعزامی مرکز صدق نمی کند و بلکه در ارزیابی های سال های اخیر که بکارگیری افراد متخصص در حوزه بازرسی بسیار کم شده است، نمونه هایی از موارد فوق در ارزیابی ها مشاهده می شود. 

راهکار برون رفت از این بحران، این است که تمامی موارد نوشته و نانوشته که بعضا تیم های ارزیاب به ان ها اشاره می کنند و محلی برای اخذ تصمیمات لحظه ای و ثبت عدم انطباق ها می باشد، در قالب آیین نامه یا مقررات ارزیابی شرکت های بازرسی یا الزامات مرتبط با ارزیابی شرکت های بازرسی تهیه و در سایت مرکز قرار گیرد تا هم تیم های ارزیاب از ان تبعیت نمایند و هم شرکت های بازرسی آمادگی لازم برای پاسخ گویی به این قوانین و مقررات را از قبل داشته باشند.

امید است مدیریت جدید مرکز ملی تایید صلاحیت نسبت به بازنگری ساختار مرکز و تامین نیروی انسانی متخصص با حوزه های تخصصی نهایت حساسیت را به خرج دهد تا شرایط بیش از پیش بهبود یابد.

دکتر مهدی اسلام پناه، معاون رییس جمهور و رییس سازمان ملی استاندارد ایران در مراسم تکریم و معارفه رئیس مرکز ملی تایید صلاحیت ایران اعلام کرد: مرکز ملی تایید صلاحیت ایران ، مجموعه ای است که باید با چابک سازی، پایداری و ارتقای شفافیت، راهبرد علمی را در اولویت قرار دهد. 
دکتر اسلام پناه، ارتقای جایگاه بین المللی این مرکز را مورد توجه قرار داد و برقراری زنجیره اعتبار دهی بین المللی از طریق مشارکت در ارزیابی همترازی، استقلال مالی ، افزایش زنجیره متخصصان حوزه ارزیابی، پوشش خدمات نوین و نوظهور و رفع تعارض منافع با استفاده از تجربیات متخصصان را از دیگر برنامه های استراتژیک سازمان برشمرد. 
دبیر شورای عالی استاندارد گفت: این مرکز باید طبق قوانین و مقررات، در برنامه های تبیین شده خود به سمت ارزیابی و سرارزیابی شرکت‌های بازرسی پیش رود.
دکتر اسلام پناه، ابراز امیدواری کرد: خلاءهای ناشی از ضعف در تدابیر طی ادوار قبل، با خلاقیت و نوآوری در کوتاه ترین زمان برطرف شود تا این مرکز به جایگاه واقعی و خواست اعضای شورای عالی استاندارد دست یابد. 
وی با اشاره به ماموریت های قانونی این مرکز افزود: با حرکت در مسیر قانونی،این مرکز بتواند دیپلماسی خوبی به صورت فنی و تخصصی در سطح بین المللی برای کشور رقم زند.
دکتر اسلام پناه، در ادامه از تلاش های ارزنده دکتر انوشه رحمانی تقدیر و برای دکتر سید محمود هاشمی در ریاست مرکز ملی تایید صلاحیت ایران، توفیق روزافزون آرزو کرد.

لینک خبر////

اصولا در همه دنیا یک نهاد تایید صلاحیت با مرجعیت دولتی برای ارائه خدمات ارزیابی انطباق وجود دارد که مسئولیت صدور، ارزیابی مراقبتی و تجدید گواهینامه های تایید صلاحیت صادره را بر عهده دارند

در کشور ما مرکز ملی تایید صلاحیت عملا از سال 1389 -1390 به طور رسمی و در قالب فعلی شروع به کار کرده است و نسبت به ارزیابی نهادهای بازرسی فنی فعالیت ها را آغاز نموده است. 

پیش از این معاونت ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی نیز به ارزیابی و صدور پروانه بازرسی کالا برای متقاضیان انجام بازرسی کالا فعالیت داشته است و شرکت های بازرسی از این معاونت برای ارائه خدمات بازرسی استفاده می نمایند.

اصولا تفکیک فعالیت ها به بازرسی فنی و بازرسی کالا شاید صحیح نباشد و به طور کلی خدمات بازرسی کالا و خدمات گزینه مناسبی برای جمع بین این دو فعالیت با دو نهاد تصمیم گیر برای صلاحیت ها باشد.

هر کدام از این دو نهاد اعطا کننده گواهینامه و پروانه نیز روال مجزایی برای ارائه خدمات دارند که و هر کدام روال ارزیابی مجزا و دوره های زمانی مجزا برای تمدید اعتبار گواهینامه ها و پروانه های صادره.

حال اگر شرکت بازرسی ای بخواهد براساس این دسته بندی فعالیت نماید برای گواهینامه بازرسی فنی باید الزامات استاندارد 17020 را در دامنه مورد تقاضا برآورده نماید و در دوره های 3 ساله نسبت به اخذ گواهینامه و مراقبت از آن و تمدید آن اقدام نماید و اگر بخواهد به عنوان شرکت بازرسی کالا فعالیت نماید باید الزامات دستورالعمل ارزیابی شرکت های بازرسی کالا به شماره 152/237/د را برآورده نموده و در دوره های زمانی سالانه نسبت به تمدید اعتبار پروانه اقدام نماید. دوره زمانی این پروانه انقدر کوتاه است که شرکت های بازرسی در طول سال در حال جمع آوری مدارک و سوابق و ارسال برای ارزیابی و منتظر دریافت پروانه جدید هستند که تاریخ اعتبار آن به پایان رسیده و مجددا باید پرونده برای تمدید سال آتی آماده سازی نمایند.

با این همه درگیری برای اخذ، تمدید و تجدید گواهینامه ها زمانی برای ارائه خدمات بازرسی با کیفیت و هدف گذاری های کیفی برای شرکت های بازرسی نمی ماند و حال انکه کارکنان شاغل در مرکز ملی تایید صلاحیت و معاونت ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارتی بعضا در سال از طرف هر دو قسمت برای ارزیابی یک شرکت در آن حضور پیدا می نمایند و این یعنی اتلاف انرژی پرسنل سازمانی برای ارزیابی های پشت سرهم و تکراری.

حال پیشنهاد چیست؟؟؟؟

سازمان ملی استاندارد باید به منظور مدیریت درست منابع و حصول اطمینان از عملکرد صحیح شرکت های بازرسی براساس نقش نظارتی خود،‌ نسبت به تجمیع فعالیت های ارزیابی شرکت های بازرسی در قالب فعالیت های مرکز ملی تایید صلاحیت اقدام نماید و کلیه ارزیابی ها را به این مرکز واگذار نموده و همچنین پرسنل اداری و فنی مرتبط با ارزیابی شرکت های بازرسی را در مرکز ملی تایید صلاحیت متمرکز نموده و با آموزش ایشان، زمینه ارائه خدمات ارزیابی براساس استاندارد 17020 را فراهم نماید.

در مرکز ملی تایید صلاحیت ایران حدود 2016 نهاد ارزیابی انطباق تایید صلاحیت شده است که با فرض اینکه برای ارزیابی هر شرکت یک تیم دونفره لازم باشد در سال 4032 نفر روز برای انجام ارزیابی ها، نیروی انسانی نیاز است که در 365 روز سال و در هر روز حداقل 5 نهاد ارزیابی انطباق فقط باید مورد ارزیابی مراقبتی قرار بگیرد که با وضعیت فعلی نیروی انسانی ثابت در این مرکز و نیروهای قراردادی، حتی این مرکز برای ارزیابی های اعطا نیروی لازم را ندارد چه برسد برای ارزیابی های مراقبتی. لذا تجمیع نیروهای انسانی سازمان ملی استاندارد این ضعف را برطرف خواهد نمود.

از مزایای تلفیق ارزیابی های شرکت های بازرسی فنی و بازرسی کالا در مرکز ملی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

- نظارت دقیق تر بر فعالیت های شرکت های بازرسی از طریق تجمیل نیروی انسانی ثابت سازمان ملی استاندارد ایران،

- کاهش تعداد ارزیابی ها و هزینه های شرکت های بازرسی ناشی از ارزیابی های متفاوت و تمرکز بر روال مشخص اعلامی از سوی مرکز ملی تایید صلاحیت، 

- امکان انجام ارزیابی های مراقبتی دقیق تر بر فعالیت های شرکت های بازرسی،

- امکان رسیدگی دقیق تر بر شکایات از شرکت های بازرسی در حوزه های ارائه خدمات آنها،

- امکان به روز رسانی دقیق تر بانک های اطلاعات گمرک و بانک مرکز از طریق ارائه اطلاعات دریافتی از یک نهاد ذیل سازمان ملی استاندارد و ...

مرکز ملی تایید صلاحیت ایران براساس بند 6-4 استاندارد 17011 ویرایش سال 1399 که مقررات و الزامات حاکم بر نهادهای تایید صلاحیت را بیان می نماید، می تواند فعالیت های ارزیابی از نهادهای ارزیابی انطباق متقاضی تایید صلاحیت را برونسپاری کند و برای اجرای فعالیت های ارزیابی از پیمانکار فرعی استفاده نماید.

مرکز ملی تایید صلاحیت ایران از دو پیمانکار فرعی به نام های "پژوهشکده سیستم های پیشرفته صنعتی" و "پژوهشکده سیستم های مدیریت و بازرسی" در سنوات مختلف برای اجرای فعالیت های ارزیابی استفاده نموده است. در حال حاضر تنها پیمانکار مرکز ملی تایید صلاحیت برای اجرای فعالیت های ارزیابی از شرکت های بازرسی فنی، "پژوهشکده سیستم های پیشرفته صنعتی" می باشد. این شرکت برای اجرای فعالیت های ارزیابی واگذار شده از طرف مرکز ملی تایید صلاحیت مقرراتی را به شرکت های بازرسی پیش از شروع ارزیابی ها اعلام می نماید که در ادامه متن این مقررات به منظور اطلاع شرکت های بازرسی متقاضی استفاده از خدمات پیمانکار فرعی ارائه می شود: